Lipoedeem

Wat is lipoedeem?

Lipoedeem betekent letterlijk vet- en vochtophoping. Het gaat om een pijnlijke chronische ziekte. Bij lipoedeem is er een stoornis in de aanmaak van vetweefsel. Bovendien is de afvoer van vocht via de lymfevaten niet optimaal. Gevolg is een onderhuidse ophoping van vet en vocht. Meestal komt het lipoedeem symmetrisch voor op de heupen, bovenbenen en knieën. Dit heeft vaak de vorm van een rijbroek. Soms hoopt het weefsel zich op rond de enkels (overbloezende enkels). Ook kunnen de armen zijn aangedaan. Als lipoedeem niet wordt behandeld ontwikkelt lymfoedeem zich ernaast. Overgewicht versnelt dit proces en vergroot de gezondheidsrisico's. Vaak is er ook een combinatie met spataderen.

Wat zijn de oorzaken?

Over het ontstaan van lipoedeem bestaat nog veel onduidelijkheid. Wel is bekend dat de ziekte zich uitsluitend voordoet bij vrouwen. En de ziekte wordt niet veroorzaakt door te veel eten. Bovendien staat vast dat erfelijke factoren een rol spelen. Vaak begint of verergert lipoedeem bij een hormoonwisseling, bijvoorbeeld in de puberteit of na een zwangerschap. In een enkel geval speelt de menopauze of een aandoening zoals schildklierafwijking een rol.  

Hoe herkent u lipoedeem?

Het is belangrijk dat lipoedeem in een vroeg stadium wordt ontdekt. Dat biedt de beste mogelijkheden om verergering of complicaties tegen te gaan. De meest voorkomende symptomen zijn:

  • Zwaar gevoel in de benen
  • Pijn in de opgezwollen benen
  • Cellulitis (sinaasappelhuid)
  • Snel blauwe plekken
  • Problemen bij het lopen (door het schuren van de huid)

Bovendien is een kenmerk dat de kledingmaat van het bovenlichaam en van het onderlichaam twee tot drie maten kan verschillen. Lipoedeem kent verschillende stadia, waarvan de kenmerken variëren van een zachte huid en een figuur dat de ziekte enigszins toont tot een huid die walnootachtig oogt en benen met een sterk afwijkende vorm.

Wat kan de huidtherapeut voor u betekenen?

Afhankelijk van het ziektebeeld en vooral het stadium van het lipoedeem kan de huidtherapeut u behandelen met oedeemtherapie. Met manuele lymfedrainage (een speciale massagetechniek) of specifieke oedeem grepen. De huidtherapeut kan u ook met speciale apparaten behandelen. Na lymfedrainage volgt het zwachtelen en daarna het aanmeten van een therapeutische elastische kous. Daarbij krijgt u ook beweegoefeningen uitgelegd en het advies om onder deskundige begeleiding te sporten.

Wat kunt u zelf doen?

Sport en beweging helpen omdat ze de lymfevaten stimuleren. Wandelen, zwemmen en gymnastiek onder deskundige begeleiding zijn zeer geschikt. Sporten die leiden tot overbelasting of sporten met veel plotselinge bewegingen (bijvoorbeeld squash) zijn af te raden. Datzelfde geldt voor lichamelijk zwaar werk. Het verminderen van eventueel overgewicht helpt, ook zal de ophoping van vet en vocht op de aangedane plaatsen afnemen. Het is raadzaam een diëtist te raadplegen en die te laten overleggen met de behandelende huidtherapeut. Extra verzorging van de huid is raadzaam. Uw huidtherapeut geeft graag advies. Een lipoedeem patiënt mag geen knedende massages. Wie therapeutische elastische kousen heeft moet deze altijd dragen. Extreme warmte en extreme kou hebben een slechte invloed op lipoedeem. Datzelfde geldt voor insectenbeten en knellende kleding.